Market Garden

Market Garden was de codenaam voor de operatie die in september 1944 de geallieerden vanaf de Belgische grens met een snelle stoot bij Arnhem over de Rijn moest brengen. Luchtlandingstroepen moesten bij verrassing de bruggen over de Brabantse kanalen, de Maas, het Maas-Waalkanaal, de Waal en de Rijn veroveren. Daarna zou het Britse Tweede Leger een beslissende wig in de Duitse verdeding drijven. Zondagmiddag 17 september landen parachutisten en zweefvliegtuigen alsof het een oefening was van Amerikaanse divisies bij Eindhoven en Groesbeek en de Britse 1e Luchtlandingsdivisie bij Heelsum. Maar 's avonds waren er al tegenslagen: de Duitse tegenstand in Brabant was sterker dan was verwacht en in Arnhem bereikte maar één bataljon parachutisten, onder luitenant-kolonel John Frost, de noordelijke oprit van de Rijnbrug. De Duitsers, die tegen de verwachting in over tanks en gemotoriseerd geschut beschikten, bekwamen snel van hun verrassing. Zij grendelden de westelijke toegangen naar Arnhem af, zodat de Britten niet verder kwamen dan de omgeving van het Sint-Elisabethsgasthuis. Dinsdag 19 september deden zij op de Utrechtseweg en via Onderlangs een laatste poging naar de brug door te breken, maar die werd afgeslagen. Een brug te ver De John Frostbrug De brug in Arnhem was, zoals sommigen voor het begin van de operatie Market Garden al vreesen, één brug te ver. Bij Arnhem leden de geallieerden hun laatste nederlaag van de Tweede Wereldoorlog. Voor de Nederlanders boven de rivieren, die ruim vier jaar naar de bevrijding hadden verlangd, brak de moeilijkste oorlogswinter aan. Arnhem werd op bevel van de Duitsers geëvacueerd. Alle 96.000 inwonders moesten binnen enkele dagen hun huizen uit. Met alleen het hoognodige bij zich trokken ze weg. Naar plaatsen op de Veluwe, naar Groningen en Friesland, sommigen ook naar het westen, waar hun de hongerwinter wachtte. In hun afwezigheid werd de stad volledig leeggeplunderd en door beschietingen en bombardementen flink gehavend. Een zelfde lot trof de inwoners van Oosterbeek, Wolfheze, Heelsum en Renkum. Toen de bevolking na de bevrijding in 1945 terugkeerde, waren in Arnhem nauwelijks 150 huizen intact gebleven. De totale schade was op geen miljoen nauwkeurig te schatten. In Arnhem staat een monument de "zuil" op het Airborneplein meer daarover? klik hier