De vrouwen van tabaksfabriek Champ Clark

Stukje uit tentoonstelling Vraauwlu
 in het Museum aan de A

In de tentoonstelling Vraauwlu van Museum aan de A wordt aandacht besteed aan de sigarenmeisjes uit Pekela.

Deze vrouwenstaking voor gelijk loon was in 1969.

Wat er nog staat van de
voormalige Tabaksfabriek. 

Ik heb een interview gevonden van Museum directeur Hendrik Hachmer van het Veenkoloniaalmuseum en stukjes uit die tekst volgen hieronder.

De mannen in tabaksfabriek Champ Clark, kregen er in 1969, een tientje per week bij en dat werd door zowel directie (de drie gebroeders Koning) als de mannen verzwegen.

Grietje Schoonhoven, toen ± 18 jaar, ontdekte dat per toeval en ontstak in woede. 

Toen de directie van de sigarenfabriek tot twee keer toe weigerde het tientje ook aan de meisjes uit te betalen, sloeg de vlam in de pan.

Borstbeeld Fré Meis (1921 - 1992)
Wedderweg Pekela

De meisjes, veelal dochters van strokartonarbeiders, wendden zich tot Fré Meis, spraakmakend lid van de Communistische Partij Nederland en voorman van de stakende strokartonners.

Fabrieksbazen waren geneigd de eisen sneller in te willigen als Meis stakingsleider was. Dit werd ook wel het ‘Meis-effect’ genoemd. 

Fré Meis verklaarde zich bereid de meisjes te adviseren over de strategie van het staken, benoemde een woordvoerster, gaf een cursus onderhandelen en behaalde met de vrouwen een klinkende overwinning. 

Krantenartikel in de tentoontelling
Vraauwlu - Museum aan de A

Niet alleen kregen ze er een tientje per week bij, maar de staking bracht ook boven water dat werkgever Champ Clark zich niet hield aan de CAO voor sigarenmakers. 

Dat betekende dat Grietje en Lena en hun collega’s van 35 gulden naar 58 gulden per week gingen.

Het mooiste is misschien nog wel dat ook de mannen vanaf dat moment volgens de CAO betaald werden. Keerzijde van deze actie was dat leden van de vakbond die lid bleken van de CPN geroyeerd werden. De Binnenlandse Veiligheidsdienst zorgde zelf voor lijsten met leden die ze aan de vakbond overhandigden.

Champ Clark sigarenblikjes,

Een reep samengeperste tabaksbladeren, circa 1900

Twee jaar later ging de fabriek failliet mogelijk door het niet meegaan met de tijd. 

Foto's in Pekela heb ik kunnen nemen dankzij Hiddo & Teddie Smit.