maandag 12 januari 2015

Het Groningen van Cornelis Jetses

(Jetses zijn selfie, voor de kaart van Haubois).
In het Noordelijk Scheepvaartmuseum is tot 1-2-2015
de Tentoonstelling 'Het Groningen van Cornelis Jetses'
te zien.

Jetses (1873-1955) werd vooral bekend door de 
schoolboekenserie 'Dicht bij Huis' (1902-1903),
wat tevens zijn debuut was. 
De onderwijsillustrator is geboren in de stad Groningen.
Uit de onderwijs-lesmethoden kwamen vooral de
beroemde kleuters Ot & Sien (1904-1905) en de leesmethode
Aap, Noot, Mies (1909), waarmee generaties Nederlandse 
schoolkinderen hebben leren lezen.
(Dit plankje hangt in het museum in Roden Kinderwereld)
Toen ik begon in de eerste klas van de lagere school,
was net de methode Aap, Noot, Mies afgeschaft,
maar ik kende het nog wel uit de klas van mijn broers, 
die ouder zijn dan ik.

De kracht van Jetses' tekeningen voor het onderwijs zit in de directe
herkenbaarheid van de personen. De kinderen en de volwassenen
op de illustraties zijn gebasseerd op families uit zijn naaste omgeving. 
(De ouders van Cornelis Jetses in 
Dicht bij huis (1902-1903).
Zo zijn Jetses' ouders, maar ook zijn vrouw en dochter op 
een aantal illustraties vereeuwigd. 

(Noorderplantsoen-Groningen Toen en nu).
Ook gebruikte hij in zijn illustraties de stad Groningen. 
Die ook in deze tentoonstelling te zien zijn. 

Het arbeidersgezin, waarin Jetses opgroeide, balanceerde 
vaak op de armoedegrens. 
(prijswinnende naaktstudie academie Minerva 1892)
Met de financiële hulp van een plaatselijk kerkgenootschap
kon Jetses van 1886 tot 1894 een avondcursus volgen op de
Groningse kunstacademie Minerva. 
In 1894 vertrok hij naar Duitsland en Jetses volgde van 1895 tot 1897 
lessen aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten 
in Amsterdam.

Dankzij dit uitgebreide onderwijs was Jetses meer dan alleen
een illustrator van schoolboeken. 
Voor mij was dit stukje nieuw en kwam ik voor het
eerst in aanraking met ander werk van Jetses.
Zoals zijn gelegenheidswerk.

Jetses ambieerde niet het vrije kunstenaarschap, maar koos voor 
een bestaan waarin hij verzekerd was van een regelmatig
inkomen. Voor de groningse uitgeverij Wolters verzorgde hij
vanaf december 1901 schoolplaten en vele
honderden illustraties voor lesboeken.
Dit illustratiewerk verrichte hij tot ver na zijn
pensioengerechtigde leeftijd.

Jetses stierf op 9 juni 1955

(Tekst bron: Noordelijk Scheepvaartmuseum)
Overige foto's van de tentoonstelling: KLIK

2 opmerkingen:

Harry Perton zei

Voor 'zzp'-ers als Jetses bestond er meestal geen pensioen, dus ook geen pensioengerechtigde leeftijd.

Ik denk ook dat hij als geheel en al vrij kunstenaar minder goed uit de verf gekomen was, hoewel die ene selfie (voor de kaart van Hauboisd) prachtig is.

Zakina zei

Jetses is overleden in 1955 en AOW bestond pas in 1957. Alleen bestond vanaf 1947 de Noodwet Ouderdomsvoorziening, voor mensen zonder voldoende eigen inkomen. Maar misschien verdiende hij meer met zijn werk, dan hij met de Noodwet Ouderdomsvoorziening, zal gekregen hebben. Ik denk hoe dan ook, dat zijn keuze voor een vast inkomen een heel goede keuze is geweest. Hoe dan ook, het maakt me wel nieuwsgieriger naar hem :)

Popeye & Frank "Rocky" Fiegel

Popeye, Museum aan de A Wist jij dat 𝗣𝗼𝗽𝗲𝘆𝗲 gebasseerd is op een echt persoon?  Klik op Foto voor Youtube video van 2½ minuut Frank &q...