zondag 25 mei 2014

Herdenkingsplaquette raadsleden WO II

Op 7 december 2013 zag ik een groep mensen
aan de zuidgevel staan van het stadhuis.
Er werd toen een plaquette,
 ter nagedachtenis aan acht raadsleden die in de Tweede Wereldoorlog 
door de Duitse bezetter werden gedood, onthuld. 
Sommige aanwezigen legden ook kransen bij de gedenksteen. 
De plaquette

Rechter kolom van boven naar beneden:

Luitje Huizinga (1897-1942) 
Was tussen 1923 en 1927 raadslid voor de CPH, de voorloper
van de CPN. Hij was actief bij de Internationale Rode Hulp die politieke
vluchtelingen uit Duitsland aan onderdak hielp.
Hij werd actief in de illegale CPN en maakte en verspreidde de illegale
krant Noorderlicht. Die krant riep op tot verzet. 
Hij werd in 1941 gearresteerd na een protest tegen de Jodenvervolging.
Via verschillende kampen in Nederland belandde hij in 1942 in 
Sachsenhausen en ging vandaar naar Gross-Rosen in Silezië.
Daar overleed hij. 

Simon Heiman Aptroot (1874-1944)
Gemeenteraadslid tussen 1935 en 1939, voor de Vrijheidsbond (later VVD).
Was maatschappelijk zeer actief. Volgens de samenstellers van de plaquette
ontstaat een beeld van de zich ontwikkelende burger. Simon kwam 
samen met zijn vrouw Bruintje op 12 februari 1943 in Auswitz om.
Henry N. Aptroot schrijft vanuit de VS in 1973 in een brief aan de familie
in Nederland: 'Helaas, na zijn gewelddadige dood is er 
van geen enkele maatschappelijke zijde een woord over hem 
gesproken tot op deze dag. Ik moet eindigen, het ontroert mij te veel.'

Johannes Swint (1895-1944)
Voor de CPN was hij in 1939 raadslid. Swint was nadrukkelijk betrokken bij
het communistische verzet, zat ook bij de krant Noorderlicht. 
Nieuwjaarsnacht 1944 werd er bij zijn woning in de Oosterpark aangebeld.
Drie mannen gaven hem het bevel mee te komen. 
Ze schoten hem met drie kogels dood op het Linnaeusplein.

Linkerkolom van boven naar beneden:

Geert Sterringa (1876-1944)
Was een politiek dier. Was kandidaat-kamerlid en voor de CPN Statenlid.
Tussen 1935 en 1939 was hij raadslid. Hij was betrokken bij Noorderlicht 
en schreef na de februaristaking een manifest. Hij werd kort daarna gearresteerd
en kwam in Buchenwald terecht. De ontberingen in het kamp waren een
aanslag op zijn gezondheid.

Koo Domela Nieuwenhuis Nyegaard (1900-1944)
Kwam als lid van de Christelijke Historische Unie (CHU) in 1934 in de raad
om er in 1935 alweer uit te gaan. Maakt in 1937 zijn comeback. Is vanaf 1933 fel
anti-NSB en raakt in de oorlog steeds meer betrokken bij de illegaliteit.
In hun woning in de binnenstad verbergt de familie Joodse onderduikers. Het huis raakt
bekend bij de Duitsers en eind september 1944 gaat het mis. 
Een arrestatieteam valt binnen, Koo ontsnapt maar loopt op straat in de armen
van een SD'er die hem neerschiet. Zijn vader raakt buiten zinnen en start
vanuit het open raam een scheldkanonnade tegen de 'Hitler, Himmler en hun bende'.
Hij wordt gegrepen, naar het Scholtenhuis gebracht en verbannen naar 
Schiermonnikoog. Koo's weduwe en zijn kinderen worden op straat gezet. 

Durk Wolters (1911-1945)
Wolters kwam in september 1939 in de gemeenteraad voor de CPN. 
Wolters werd al snel actief in het verzet. Hij bracht bonkaarten naar onderduikers
in Amsterdam, als commandant van een sabotagegroep pleegde hij 
verschillende acties.
Op 25 april werd hij op de Bloemgracht door Sicherheitspolizei
overvallen en doodgeschoten.

Wat ik me afvraag, hoe is het de weduwe van Koo en hun kinderen
vergaan verder in de oorlog en erna. 

(bron: Dagblad van het Noorden, rond de periode dat 
het plaquette werd geplaatst). 








Geen opmerkingen:

Popeye & Frank "Rocky" Fiegel

Popeye, Museum aan de A Wist jij dat 𝗣𝗼𝗽𝗲𝘆𝗲 gebasseerd is op een echt persoon?  Klik op Foto voor Youtube video van 2½ minuut Frank &q...